Các sử gia chính thống gần với Đức Giêsu nhất là 2 sử gia thời danh y là Joephus và Tacitus, đây là 2 sử gia La Mã không phải là các Kitô hữu. Publius (hoặc Gaius) Cornelius Tacitus (khoảng 56 - 117 sau CN) là một thượng nghị sĩ và nhà sử học của Đế Quốc La Mã. Một trong những phần tài liệu do ông viết còn tồn tại là Annals (tiếng Latin : Annales), có giá trị lớn khi nghiên cứu về lịch sử đương thời, trong đó có chép một đoạn về sự xuất hiện của Đức Giêsu trong lịch sử. Bối cảnh của câu chuyện là vụ cháy thành Rome năm 64 sau CN trong cuộc đàn áp của hoàng đế Nero, mà lý do được đưa ra là sự phá hoại của các Kitô hữu đương thời. Đặc biệt là trong đoạn văn sau: "auctor nominis eius Christus Tiberio imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat " (Annals 15 : 44). Tạm dịch : Một người được gọi là "Chúa Kitô", thực hiện trong triều đại của Tiberius, có Kiểm sát viên Pontius Pilate.
Codex Mediceus68II hiện đang lưu trữ tại Thư Viện Laurentian (Florence) nước Ý. Trong đó có đoạn được trưng dẫn ở trên.
Flavius Joephus (khoảng năm 37 – 100 sau CN), một công dân La Mã gốc Do Thái, dưới sự bảo trợ của triều đình Flavians, viết quyển Antiquitates Judaicae (Cổ sử Do Thái) khoảng năm 93. Trong tác phẩm này có một đoạn gọi là Testimonium Flavianum đề cập đến sự chết và phục sinh của Đức Giêsu:
Nguyên bản bằng Hy văn:
Γίνεται δὲ κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον Ἰησοῦς, σοφὸς ἀνήρ, εἴγε ἄνδρα αὐτὸν λέγειν χρή· ἦν γὰρ παραδόξων ἔργων ποιητής, διδάσκαλος ἀνθρώπων τῶν ἡδονῇ τἀληθῆ δεχομένων, καὶ πολλοὺς μὲν Ἰουδαίους, πολλοὺς δὲ καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐπηγάγετο· ὁ Χριστὸς οὗτος ἦν. καὶ αὐτὸν ἐνδείξει τῶν πρώτων ἀνδρῶν παρ’ ἡμῖν σταυρῷ ἐπιτετιμηκότος Πιλάτου, οὐκ ἐπαύσαντο οἱ τὸ πρῶτον ἀγαπήσαντες· ἐφάνη γὰρ αὐτοῖς τρίτην ἔχων ἡμέραν πάλιν ζῶν, τῶν θείων προφητῶν ταῦτά τε καὶ ἄλλα μυρία περὶ αὐτοῦ θαυμάσια εἰρηκότων. εἰς ἔτι τε νῦν τῶν Χριστιανῶν ἀπὸ τοῦδε ὠνομασμένον οὐκ ἐπέλιπε τὸ φῦλον
Bản dịch Anh ngữ của William Whiston (1667-1752) :
Now there was about this time Jesus, a wise man, if it be lawful to call him a man; for he was a doer of wonderful works, a teacher of such men as receive the truth with pleasure. He drew over to him both many of the Jews and many of the Gentiles. He was [the] Christ. And when Pilate, at the suggestion of the principal men amongst us, had condemned him to the cross, those that loved him at the first did not forsake him; for he appeared to them alive again the third day; as the divine prophets had foretold these and ten thousand other wonderful things concerning him. And the tribe of Christians, so named from him, are not extinct at this day.
Tạm dịch sang Việt ngữ :
Ngay lúc này là lúc Giêsu, một người thông thái (nếu chúng ta được phép coi Ngài là "con người"), Ngài đã làm ra những việc thật tuyệt vời, là thầy dạy của nhân loại, cũng là lúc con người nhận được sự thật với sự hài lòng. Ông thu hút được nhiều người cả người Do Thái và dân ngoại. Ông là Chúa. Khi Pilate, theo cáo buộc của những người lãnh đạo chúng ta, kết án [Giêsu] đóng đinh trên thập tự giá, những kẻ yêu thương người ấy không chịu từ bỏ người, vì người hiện ra cùng họ trong ngày thứ ba, sống lại, như các tiên tri đã báo trước, cùng với nhiều điều kỳ lạ liên quan đến người. Và một nhóm người được gọi là các Kitô hữu, được đặt theo tên của Ngài, tồn tại đến ngày nay.
Codex Ambrosianus (Mediolanensis) F. 128 hiện đang lưu trữ tại Thư Viện Thánh Ambrosian thành Milan.
Nhiều học giả cho rằng Testimonium Flavianum chỉ là phần thêm vào, song cũng có các học giả khác tin vào tính chính xác của văn bản. Tuy không xét đến các dữ kiện khác mà hai bản văn của hai sử gia đương thời (Tacitus và Josephus) ghi chép như là sự phục sinh của Người, nhưng ít nhất là ta có thể xác định được rằng Đức Giêsu là một nhân vật từng xuất hiện thật sự trong lịch sử. Giáo phụ Origen thành Alexandria (185-255) và Eusebius thành Caesarea(263-339) trong các tác phẩm mang tính chất hộ giáo của mình có trích dẫn từ 2 sử gia này.Các chủ đề tương tự trong chuyên mục này:
Cộng đồng công giáo dành cho giới trẻ
Trả Lời Với Trích Dẫn