Người ô uế thanh sạch

NGƯỜI Ô UẾ THANH SẠCH
Chuyện về ‘thanh sạch’ hay ‘ô uế’ trong đoạn Tin Mừng này thật ra gồm chứa hai câu chuyện. Câu chuyện thứ nhất nói về một người. Câu chuyện thứ hai nói về nhiều người. Ta cùng đọc lại chuyện thứ nhất:
Có người bị phong hủi đến gặp Người, anh ta quỳ xuống van xin rằng: "Nếu Ngài muốn, Ngài có thể làm cho tôi được sạch. Người chạnh lòng thương giơ tay đụng vào anh và bảo: "Tôi muốn, anh sạch đi!" Lập tức, chứng phong hủi biến khỏi anh, và anh được sạch. (Mc 1:40-43)

Bạn mến, người bệnh này bị luật đương thời xem là ô uế vì anh mang bệnh phong hủi. Anh cũng ô uế bên trong nữa vì anh là một tội nhân như tất cả mọi người. Nhưng con người ô uế này đã được lành sạch vì anh biết tình trạng của mình; và quan trọng hơn, anh đã khiêm tốn xin Thầy Giêsu, xin Chúa, chữa lành anh. Người ô uế này đã được làm cho sạch. Nói cách khác, người ô uế đã trở thành người sạch. Anh là một người ‘ô uế thanh sạch’.

Còn sau đây là câu chuyện thứ hai, câu chuyện về nhiều người.
Hôm ấy, trong đám đông đang trông chừng và tránh xa người phong hủi ô uế này, có những người được luật coi là ‘sạch’. Không giống như người hủi, họ không phải mặc áo rách và xõa tóc che râu. Họ không phải kêu to lên ‘Ô uế, ô uế!’ Họ không phải sống tách rời khỏi cộng đồng. Không ai tránh xa họ. Không ai cảm thấy thân thể họ ghê tởm. Họ tận hưởng việc đến thờ phượng nơi đền thánh và sinh hoạt làm ăn. Họ được tôn trọng vì địa vị cao trong xã hội. Họ được ngưỡng mộ vì thành công. Họ được tôn kính vì đạo đức.

Cho đến lúc này thì tình huống của họ vẫn rất bình thường, chẳng có vấn đề gì cả. Nhưng trục trặc có thể xảy ra không? Khi hỏi như thế, mình không muốn tỏ ra bi quan hoặc tiêu cực nhưng muốn có cái nhìn thực tế, bởi lẽ trục trặc vẫn xảy ra trong cuộc sống mà. Trong câu chuyện này, trục trặc có thể xảy ra thế nào đây? À, sẽ trục trặc ngay khi người ta bắt đầu nghĩ rằng họ sạch hơn, tốt hơn hoặc công chính hơn anh chàng phong hủi kia. Suy nghĩ này không những sai lầm mà còn nguy hiểm nữa. Tại sao? Vì trong thực tế tất cả mọi người đều không sạch vì ai cũng có tội lỗi nơi mình. Người ta có thể nhìn sạch sẽ bên ngoại nhưng bên trong thì vẫn có những ô uế ở một mức độ nào đó. Họ có thể tạm được gọi là những người ‘thanh sạch ô uế’.

Nhưng vấn nạn nằm ở chỗ này: Những người ‘thanh sạch ô uế’ là những người đang ở trong một tình trạng nguy hiểm thực sự. Vì sao? Vì họ đánh mất ý thức về sự không thanh sạch, sự tội lỗi và bất xứng của chính mình. Hậu quả là họ bị một méo mó về tâm lý và bắt đầu chuyển sự chú ý của mình vào người khác để tìm kiếm trục trặc nơi người khác thay vì nơi bản thân họ. Có thể bạn cũng đã quan sát rằng khi ta vật lộn với sự lỗi tội của bản thân, ta có khuynh hướng phê bình, đổ lỗi và tấn công người khác dễ dàng hơn bình thường. Khi ta không bình an thì ta cũng khó thấy sự bình an nơi người khác. Khuynh hướng này đôi khi được gọi là ‘sự phóng chiếu’, tức là ta phóng chiếu lên người khác vấn đề trục trặc của mình để tránh đối diện với cuộc chiến bên trong ta.

Có thể nói gì thêm về sự nguy hại của lối suy nghĩ hay não trạng này? Chỉ cần nhìn vào lịch sử nhân loại ta sẽ thấy ngay vấn đề. Cái gì đã gây ra các cuộc thế chiến, phân tranh giữa các tôn giáo, đối kháng giữa các chủng tộc, mâu thuẫn giữa những gia đình, sự bất hòa giữa bạn bè,…? Hay nói một cách đơn giản trực tiếp hơn, ta chỉ cần mở truyền hình lên và nghe tin tức về những thảm cảnh đang gây ra bởi nhóm Hồi giáo IS. Một trong những nguyên nhân chính là vì họ nghĩ rằng họ sạch hơn, công chính hơn những người khác.

Kết luận: Khi người ta nghĩ mình thanh sạch hơn kẻ khác, họ tự làm họ ô uế hơn và tạo ra các nguy hại cho cả bản thân lẫn tha nhân.

Bạn mến, Mùa Chay đang về gần. Đây có thể là một cơ hội tốt cho ta kiểm chứng kinh nghiệm của mình cách kỹ lưỡng và thành thực để xem đã có bao giờ ta nghĩ mình thanh sạch hơn, tốt lành hơn hoặc công chính hơn một ai đó chưa. Nếu có, ta hãy lập tức xin Thầy Giêsu giúp sửa lại suy nghĩ và thái độ ấy của mình.

Như người phong hủi đã xin Thầy chữa bệnh cho anh, có thể ta cũng muốn xin Thầy chữa ta khỏi chứng bệnh tâm linh nguy hại này. Xét cho cùng, là người ô uế thanh sạch thì tốt hơn là người thanh sạch ô uế.

Joseph Viet, O.Carm.
[140A+V215]