AI CÓ LÝ ?
Một phóng viên phỏng vấn một số khán giả vừa xem một bộ phim nổi tiếng: “Bạn thấy bộ phim này thế nào?”
Người thứ nhất trả lời: “Phim rất hay. Tôi sẽ xem lại lần nữa để thưởng thức hết cái tinh tế của nó.”
Người thứ hai nói: “Tôi coi được khoảng hai mươi phút thì đã chán lắm rồi. Ráng coi cho hết vì tiền vé hơi mắc.”
Người thứ ba đáp: “Nói chung thì cũng tạm tạm. Nhưng tôi thích bộ phim tôi coi lần trước hơn mặc dù nó không nổi tiếng như phim này.”
Cùng một bộ phim nhưng mỗi người mỗi cảm nhận riêng. Ai đúng hơn ai?
++
Bé mới học được cách nấu một món ăn mới từ bạn bè. Hôm nay bé xung phong nấu cho cả nhà. Dọn cơm ra, bé vừa hào hứng vừa hồi hộp, chờ đợi phản ứng của mọi người.
Mẹ nếm thử. “Bé nấu ngon lắm!” Mẹ khen.
“Nhưng mà hơi nhạt.” Ông anh nếm xong nhận xét.
Cu tí cũng tham gia: “Anh nói thế nào ấy chứ em thấy mặn.”
Bé phân vân bối rối buồn buồn. Không biết làm sao để làm vừa lòng mọi người. Hôm nay bố đi ăn cưới. Nếu bố có nhà thì không biết bố sẽ nói gì.
++
Dưới phố tuần này có triển lãm tranh của danh họa nổi tiếng thế giới Picasso. Đây là một trong những dịp hiếm có. Nó nghe nói Picasso có những bức tranh trị giá cả triệu mỹ kim. Cả triệu mỹ kim, một số tiền khổng lồ mà chắc cả đời nó làm việc quần quật cũng chẳng kiếm được. Nó góp tiền với mấy đứa bạn đi xem triển lãm nghệ thuật.
Sau nghi thức khai mạc hoành tráng. Mọi người bắt đầu đi thưởng lãm. Mấy đứa bạn, có đứa há hốc miệng trầm trồ khen ngợi tài năng Picasso, có đứa im lặng ngắm chẳng nói gì, còn nó thì không thấy bức nào bắt mắt cả. Nếu bạn có mặt ở đó mà ngắm tranh Picasso thì không biết bạn sẽ cảm thấy thế nào nhỉ?
++
Một nhóm bạn trẻ họp mặt để lên kế hoạch cho buổi tĩnh tâm Giáng Sinh cho giới trẻ giáo xứ. Một trong những câu hỏi đưa ra bàn thảo là: Cầu nguyện cách nào thì đạt hiệu quả nhất?
Một bạn lên tiếng: “Em nghĩ rằng cầu nguyện trong thinh lặng sẽ giúp các bạn gặp gỡ Chúa dễ hơn giữa một thế giới đã quá nhiều mệt mỏi xô bồ.”
Bạn khác góp ý: “Em không thấy cầu nguyện thinh lặng thích hợp cho giới trẻ vì các bạn vốn năng động. Mình nên mời tất cả đọc chung một số kinh gia đình như các bạn đã quen đọc ở nhà.”
“Mình thì lại nghĩ khác,” một bạn nữa lên tiếng, “giới trẻ cả năm mới có dịp ngồi lại với nhau, cách tốt nhất là nên hát chung những bài thánh ca trẻ trung với nhau cho đỡ nặng nề.”
Cuộc họp mỗi lúc một ồn ào, rồi căng thẳng. Bạn muốn tham gia góp ý không?
+++++
Còn nhiều lĩnh vực khác mà việc đánh giá đúng – sai, hay – dở, đẹp – xấu, … mang tính rất tương đối. Bởi vì bản chất của sự việc là tương đối nên các mâu thuẫn nảy sinh khi ai cũng cho mình là có lý nhất. Ừ, nhìn thoáng qua thì đúng là ai cũng có cái lý riêng, nhưng xét kỹ ra thì nhiều khi những cái lý mà họ khư khư bảo vệ cho đến cùng chỉ là …lý toét hay lý sự cùn !
Quan sát ở đời cho thấy nhiều chuyện đổ vỡ nghiêm trọng có khi chỉ bắt đầu từ những việc nhỏ tí tị ti. Nói một cách khách quan, những khác biệt trong cuộc sống thường ngày chẳng mấy khi mang tầm vóc ghê gớm của những vấn đề sống chết, hay lựa chọn quyết liệt. Đa số chỉ là những việc thường tình, đến rồi đi, như gió thoảng mây trôi, chẳng quan trọng gì, xong là hết. Ấy vậy mà bao nhiêu xích mích, cãi cọ, bất bình, chê bai, đố dị, thậm chí đoạn tuyệt xảy ra chỉ do não trạng “Tôi mới là người có lý.” Cố chấp để giành phần “có lý” về mình trong khi vấn đề chẳng quan trọng gì thật ra là đang “tự vô lý” vì cuộc đời còn bao nhiêu điều quan trọng hơn gấp bội. Một ý kiến về đúng – sai cho một vấn đề cỏn con đâu thể nào quan trọng hơn việc làm vui lòng nhau. Một khẩu vị mình không thích đâu đáng để làm mất tinh thần người đã hy sinh nấu ăn cho mình. Những khác biệt về “gu” âm nhạc, hội họa, sở thích này nọ… đâu đáng để dẫn đến chê bai, khích bác nhau. Một thoáng vụng về rớt ly bể chén đâu đáng để nhiếc mắng nặng lời. Một câu nói lỡ đâu đáng để đánh đổi sự bình an quý giá của tâm hồn. Ôi, còn nhiều, nhiều lắm những thứ cỏn còn con gây ra những đổ vỡ đáng tiếc. Con người sợ “thua” trong những chuyện bé tẻo tèo teo vì cái tôi quá lớn. Nhiều người nghĩ rằng tầm vóc là phải oai vệ. Chưa chắc, vì đa số những người tỏ ra mạnh mẽ bên ngoài thực ra khá yếu đuối bên trong. Ít ai hiểu rằng người sống khiêm hạ đích thực là người rất bản lãnh. Nghịch lý ở đời vẫn rõ đấy thôi: hơn là thua, thua là hơn. Bỏ chín thì giữ được mười trong khi khăng khăng giành cho được một thì lại mất hết.
Một người có công tạo nên bản sắc cho cả nền văn hóa Kitô giáo Châu Âu và thế giới đã viết thế này: “Anh em đừng làm chi vì ganh tị hay vì hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình. Mỗi người đừng tìm lợi ích cho riêng mình, nhưng hãy tìm lợi ích cho người khác. Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Ðức Kitô Giêsu.
Ðức Giêsu Kitô
vốn dĩ là Thiên Chúa
mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì
địa vị ngang hàng với Thiên Chúa,
nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang
mặc lấy thân nô lệ,
trở nên giống phàm nhân
sống như người trần thế.
Người lại còn hạ mình,
vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết,
chết trên cây thập tự.
Vì thế Thiên Chúa đã tôn vinh Người
Và ban cho Người một danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu.”
(Trích thư của Thánh Phaolô gửi các tín hữu Phi-lip-phê, chương 2 câu 3-8)
Giuse Việt, O.Carm.
